ARCHITEKTURA
Bieg marzeń
Fot. RINTAL
Jeszcze niedawno nie zwracaliśmy szczególnej uwagi na ich wygląd, choć codziennie z nich korzystaliśmy. Dziś uważamy je za jeden najważniejszych elementów architektury domu.
Nie szczędźmy zatem czasu, ani środków, aby z dumą móc kroczyć biegami wymarzonych schodów.
Nawierzchnia
Nawierzchnia stopni powinna być antypoślizgowa i odporna na ścieranie. Dobrą przyczepność zapewnią lakiery w matowym wykończeniu. Jeżeli zastosujemy kamień polerowany, np. piaskowiec, marmur czy granit, krawędzie stopni należy zabezpieczyć paskiem antypoślizgowym. Decydując się na ceramikę, nie zapomnijmy ułożyć na brzegu stopni płytek z rowkowaniami. Antypoślizgowe wyżłobienia powinny znaleźć się również na schodach stalowych. W pomieszczeniach, w których przebywają dzieci, balustrady należy zaprojektować tak, a niemożliwe było wspinanie się lub zsuwanie po poręczy. Zwróćmy też uwagę na odstępy między tralkami. Powinny być tak wąskie, żeby zapobiec ewentualnemu wypadnięciu najmłodszych.
Funkcje
Czy główną funkcją schodów ma być połączenie różnych poziomów tej samej kondygnacji? A może zapewnienie komunikacji między piętrami lub gwarancja wygodnego dostępu na poddasze? Cóż za prozaiczne podejście do sprawy! Wszyscy producenci schodów zgodnie przyznają, że na tych prostych funkcjach nie kończą się możliwości i walory tego elementu architektury. Od kiedy schody wyszły z czeluści ciasnych klatek schodowych i rozgościły się w przestrzennych holach rezydencjalnych, ich konstrukcje ulegają ciągłym przeobrażeniom technicznym i wizualnym. Coraz częściej wyglądają jak zamaszyste drewniane wstęgi albo rzeźbiarskie dywany rozwijane w przestrzeni. Ich efektowne gięte, proste albo wręcz niewidzialne formy stają się centralnym punktem holów i salonów. Schody pełnią tam wszystkie honory! Zapewniają wygodę domownikom, zapraszają do dalszych pomieszczeń rezydencji, witają i żegnają gości. Odpowiednio zaprojektowane odpowiadają na wszelkie potrzeby.
Materiał
Szeroka gama materiałów i możliwości konstrukcyjnych pozwala na wybór rozwiązań pasujących do wykwintnych klasycznych pomieszczeń, powściągliwych i nowoczesnych wnętrz, a nawet surowych przestrzeni postindustrialnych. Ogromną rolę, szczególnie w modelach tradycyjnych, odgrywają dekoracyjne balustrady. Wykonuje się je najczęściej z drewna lub metalu, w formie pełnej, kurtynowej albo ażurowej. Ich wypełnienie to kwestia fantazji. Stosuje się stylowe wstęgi z giętego drewna, szklane płyty, efektowne przeszklenia witrażowe, plecione siatki, oszczędne w formie profile aluminiowe i bogato zdobione kute elementy. O aspektach funkcjonalnych i estetycznych schodów decydują też zastosowane materiały. W tej dziedzinie projektanci zaskakują odważnymi rozwiązaniami. Coraz popularniejsze jest wykorzystywanie szkła jako elementu konstrukcji. Musi być ono oczywiście odpowiednio grube, laminowane i hartowane, aby w razie stłuczenia nie zagrażało naszemu bezpieczeństwu. Szklane stopnie mocowane za pomocą ozdobnych śrub wyglądają, jakby lewitowały. Na specjalne zamówienie producenci umieszczają między warstwami szkła barwne folie, a nawet oryginalne nadruki. Ciekawym rozwiązaniem jest szkło kreszowane. Wykonane z niego stopnie wyglądają, jakby zostały stłuczone. Tradycjonaliści zwrócą uwagę na schody dywanowe. Mogą być one w całości wykonane z metalu o surowym odcieniu stali lub pomalowane na kolor wybrany przez inwestora. Możemy też zdecydować się na wypełnianie ich stopni drewnianymi, kamiennymi lub szklanymi nakładkami. Konstrukcje wykonane w całości z drewna zachwycają atrakcyjnym usłojeniem i naturalnym odcieniem materiału. Modne są też schody ze stali nierdzewnej dostępnej w najróżniejszych wykończeniach: matowym, szlifowanym lub polerowanym na lustro. Niekonwencjonalne projekty powstają, jeśli zastosujemy konstrukcję wspornikową, która daje wrażenie, jakby stopnie wyrastały ze ściany. Trudno się zdecydować na wybór konkretnego stylu, materiału i konstrukcji. Ale jeśli wdrapiecie się po wszystkich stopniach wyboru, zapewniamy, że dalej będzie już z górki!
Balustrady
Balustrady często stanowią najbardziej dekoracyjną część konstrukcji schodów. W klasycznych pomieszczeniach sprawdzają się bogato zdobione, kute elementy, nawiązujące formą do motywów roślinnych. Wielką sztuką jest harmonijne dobranie tego elementu zarówno do konstrukcji schodów, jak i wystroju wnętrza. Reprezentacyjne schody często stanowią nieodłączny element rezydencjonalnych holów lub salonów. Elegancka antresola jest wspaniałym miejscem widokowym, skąd goście i domownicy mogą obserwować przestrzeń dzienną.
Prawidłowa konstrukcja
Prawidłowo skonstruowane schody muszą spełniać szereg wymogów prawa budowlanego, które gwarantują bezpieczeństwo i wygodę użytkowania. Podstawowe parametry to szerokość biegu i spoczników, a także szerokość i wysokość stopni. Ogromne znaczenie dla komfortu chodzenia po schodach ma m.in. liczba stopni w jednym biegu. Ze względu na możliwość zmęczenia użytkowników, w biegu nie powinno być ich więcej niż osiemnaście. Wdrażanie nowoczesnych technologii produkcji pozwala na wykonanie schodów o dowolnych kształtach, z wykorzystaniem różnych połączeń konstrukcyjnych oraz materiałowych. Firma Mazer wykonała ekskluzywne schody gięte z barwionego drewna sapeli. Górna krawędź szklanej balustrady zabezpieczona została drewnianą opaską, która wygląda, jakby unosiła się w powietrzu. Drewno to materiał łatwy w obróbce, wdzięczny i cichy, a przede wszystkim lżejszy od innych surowców. Schody są najczęściej wykonywane z twardego drewna liściastego, takiego jak dąb, buk, jesion, orzech czy klon, ale również iglastego, jak np. modrzew. Coraz większe zainteresowanie budzą gatunki drewna egzotycznego (teak, jatoba, merbau).
Które wybrać?
- jednobiegowe proste – posiadają jeden bieg, którego kierunek się nie zmienia; trzeba jednak pokonać wszystkie stopnie jednorazowo i bez odpoczynku
- dwubiegowe jednokierunkowe – oddzielone spocznikiem; chodzimy po nich bez zmiany kierunku; są bardzo wygodne i zajmują niewiele miejsca
- dwubiegowe dwukierunkowe – przechodząc z jednego biegu na drugi zmieniamy kierunek ruchu; są najczęściej stosowanym rozwiązaniem
- dwubiegowe łamane – kolejne biegi ustawione są pod kątem prostym do siebie; są wygodniejsze od schodów jednobiegowych
- trójbiegowe – wymagają stosunkowo dużo przestrzeni, ale dzięki krótkim biegom są wygodne
- zabiegowe – wbudowane w róg budynku, między dwie lub trzy ściany; zajmują niewiele miejsca, ale ze względu na zmienną szerokość stopni mogą być niewygodne
- wachlarzowe – w rzucie poziomym mają kształt półkola lub półelipsy i zmienną szerokość stopni; rozwiązanie efektowne i wygodne, wymaga jednak odpowiednio dużej przestrzeni
- spiralne – w rzucie poziomym mają kształt np. pełnego koła, elipsy, kwadratu; dosyć strome; idealne do niewielkich pomieszczeń i niezwykle dekoracyjne
Autor: Anna Lewczuk